روی زمین بخوابیم یا تخت
با توجه به پیشرفت جوامع امروزی تقربیا همه افراد جامعه درباره نحوه نشستن پشت میز و روی صندلی را میدانیم تا صدمهای به ستون فقرات و بدنمان وارد نشود؛ از شیوه صحیح راه رفتن و ایستادن هم آگاهیم و برای حفظ سلامتمان تا حد امکان به آنها توجه میکنیم؛ اما آیا درباره روش خوابیدن که از مهمترین مراحل روزمره ما میباشد نیز مطالعه و یا اطلاعاتی داریم؟ و اینکه حتی روی تخت با تشک طبی بخوابیم یا روی زمین؟ در چه وضعیت و با چه شرایطی؟ و اینکه وقتی از خواب بیدار میشویم چگونه بهتر است از جایمان بلند شویم.
تحقیقات نشان میدهند دانشمندان با مطالعه روی نحوه خوابیدن افراد دریافتند که شخص برای خوابیدن حداقل 30 سانتی متر با زمین باید ارتفاع داشته باشد در غیر این صورت گرانش زمین باعث پیری زودرس و ایجاد چین و چروک و افتادگی اندامهای بدن میشود. برای اینکه این فاصله را حفظ کنیم باید از تخت با تشک طبی استاندارد استفاده کنیم و از خوابیدن روی زمین خودداری کنیم.
خوابیدن روی تخت بهتر از زمین
همانگونه که در بالا بدان اشاره شد، خوابیدن بر روی تخت بهتر از خوابیدن بر روی زمین است: اما مسئله ای که کار را بسیار سخت تر کرده، انتخاب تشک و تخت مناسب با توجه به تنوع مدل های تشک ایرانی و تشک خارجی در بازار است که خرید تشک را کمی مشکل کرده؛ این روزها در فروشگاهها چشممان فقط به تشکهای پنبهای با کوکهای درشت نمیافتد بلکه انواع متفاوتی از تشکها با جنسها و طرحهای مختلف ما را در خرید نوعی مناسب به تردید میاندازد؛ تشکهایی که ادعا میشود فواید بیشماری دارد که از جمله آنها میتوان به خواب نرفتن دست و پا رویش و جلوگیری از ابتلا به کمردرد و درد های عضلانی و بالأخره خوابی آرام و را به من و شما هدیه میدهد.
تمامی موارد ذکر شده و البته اینکه زمان زیادی در طول شبانه روز ما به خواب اختصاص دارد، ما را وادار میکند تا توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشیم.
شهرام صادقی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد شیوه صحیح خوابیدن میگوید: بهتر است افراد در حالت خوابیده به پشت (با بالش زیر زانوها) یا خوابیده به پهلو (با بالش بین زانوها) استراحت کنند و بخوابند بنابراین زمانی که پس از پشت سر گذاشتن یک روز کاری، میخواهید استراحت کنید و چند ساعتی بخوابید، بهتر است این نکات را هم در نظر داشته باشید تا مشکلی برای شما ایجاد نشود.
خوابیدن روی تخت بهتر است یا زمین
در زمان های گذشته استفاده از تخت و تشک تخت رواج زیادی نداشت و اغلب مردم وقتی خسته از سرکار به منزل میرسیدند ترجیح میدادند روی تشک های معمولی یا پتو روی زمین بخوابند، اما کدام یک از این روشها برای حفظ سلامت مفید است و به فرد کمک بیشتری میکند؟
بسیاری از پدربزرگها و مادربزرگها، چنان به خوابیدن روی زمین عادت کرده اند و حتی آن را مفید و مؤثر برای سلامتی نیز میدانند، که به هیچوجه حاضر نیستند، روششان را تغییر دهند. این عزیزان تا حدی به خوابیدن روی زمین اعتقاد دارند که حتی اگر زمانی روی تخت با تشک طبی بخوابند نیز احساس کمر درد به سراغشان میآید و تصمیم میگیرند چند شبی روی زمین بخوابند تا دردشان آرام شود.
پزشکان ارتوپدی در این مورد، خاطرنشان میکنند: خوابیدن روی تخت با خوابیدن روی زمین یک تفاوت مهم و عمده دارد؛ در واقع زمانی که فرد روی تخت میخوابد، موقع بیدار شدن دیگر لازم نیست از روی زمین بلند شود و به همین دلیل زانوها خیلی خم نخواهد شد.
طبق گفته های وی، نکته دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که خیلی علمی نیست؛ ولی بسیاری از افراد به آن باور دارند؛ آنها میگویند زمانیکه روی زمین میخوابند، بدنشان خشک شده و هنگام صبح به راحتی از جای خود بلند نمیشوند.
کدام تشک طبی را برای خوابیدن روی تخت انتخاب کنیم؟
از کارهای سخت که در این امر میتوان به آن اشاره نمود انتخاب و خرید تشک مناسب با شرایط جسمانی هر فرد است. تشکی که خواب مطلوبی به ما هدیه کند و در عین حال قیمتی معقول و منطقی داشته باشد. البته میتوان گاهی آن را به صورت خرید تشک اقساطی نیز تهیه نمود.
تشکهایی با مدل های متنوع با قیمتهایی متفاوت از جمله تشک خوشخواب و تشک رویا در بازار وجود دارد؛ قیمتهایی که گاه تفاوتشان به چند 100 هزار تومان هم میرسد و همین موضوع موجب میشود انتخاب تشک، کار چندان راحتی نباشد، چه راه کاری برای آن وجود دارد؟ آیا تشک هرچه نرمتر باشد، بهتر است و خوابیدن روی آن راحتتر یا اینکه باید تا حد متعادلی سفت و سخت باشد؟
صادقی در پاسخ به این پرسشها، میگوید: در طول تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، از افرادی که دچار کمر درد بودند، خواسته شد روی تشکهای مختلف بخوابند و نتیجه را اعلام کنند؛ البته، پس از این بررسی هم متخصصان به نتیجه قطعی و مشخصی نرسیدند؛ به این معنا که هر کس، از خوابیدن روی یک نوع تشک ابراز رضایت میکرد.
وی میافزاید: با این حال در انتخاب و خرید تشک نکاتی را باید رعایت نمود؛ اگر میزان سختی پنبه را معادل صفر در نظر بگیریم و سختی سنگ را برابر با 10، درجه سختی تشک مناسب باید حدود 6 باشد؛ این به آن معناست که تشکهای خیلی نرم یا خیلی سخت و سفت مناسب نبوده و توصیه میشود روی تشک خیلی نرم نخوابید؛ گاهی استفاده از برخی تشک ها بستگی به دستور و تجویز پزشک معالج دارد، باید با توجه به نظر او برای خرید تشک مناسب اقدام کنید.
به گفته این پزشک متخصص، برای پر کردن قوس گردن نیز باید از بالش مناسب استفاده کرد؛ بنابراین اگر در وضع طاقباز خوابیده باشید، با توجه به اینکه قوس پشت گردن ارتفاع کمی دارد، میتوانید از یک بالش نازکتر استفاده کنید؛ اما چنانچه به پهلو بخوابید، بالش باید تمام فاصله گردن تا شانه را پُر کند و به همین دلیل باید بزرگتر باشد؛ بنابراین توصیه میشود از بالشهای پَر و پنبهای استفاده کنید که میتواند به حالت و وضع مناسب تغییر شکل دهد.
مراقبت در هنگام بیدار شدن از خواب
چگونگی بیدار شدن و نحوه پایین آمدن از تخت بسیار مهم است. شاید این امر به نظرتان عجیب باشد، اما شیوه بلند شدن در رختخواب هم موضوعی قابل توجه است و آنطور که صادقی میگوید هنگام بلند شدن از بستر حتماً باید از طرف پهلوی خود بلند شوید، چون این شیوه به حفظ سلامت کمر و گردن کمک میکند.
به گفته وی این نکته به خصوص برای افرادی که در این ناحیه از بدن با درد مواجه هستند یا با مشکل دیسک مواجهند، مهمتر بوده و باید مورد توجه جدیت و بیشتری قرار بگیرد.
افرادی هستند که برای درمان کمردرد مجبورند چند روزی را استراخت کنند این پزشک متخصص برای آنها توصیه دارد: استراحت در بستر حداکثر برای مدت یک تا 2 روز قابل قبول است و باید بدانید طبق بررسیها و مطالعات انجام شده، استراحت طولانی مدت موجب بروز عوارضی مانند افسردگی، کاهش قدرت عضلانی و افزایش احتمال لخته شدن خون در رگها خواهد شد؛ به همین دلیل توصیه میشود بیماران به تدریج کارهای معمول را در پیش بگیرند و به زندگی عادی بازگردند.
